میزانسن چیست؟
میزانسن اﺻﻄﻼﺣ ﻓﺮاﻧﺴﻮی اﺳﺖ، در اﺻﻞ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺗﺌﺎﺗﺮ و ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎی ﺪن ﺻﺤﻨﻪ ، ﺻﺤﻨﻪ آرا و ﺑﻪ ﺻﺤﻨﻪ آوردن ﻨﺶ میباشد. در ﺗﺌﺎﺗﺮ، اﻦ اﺻﻄﻼح ﺑﻪ روش ﻣﺮﺗﺐ ﺮدن ﺻﺤﻨﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺎرﺮدان ﻧﻤﺎﺶ ﻧﺎﻣﻪ اطلاق ﻣ ﺷﺪ.
در نهایت، نظریه پردازان سینما، این اصطلاح را به کارگردانی فیلم تعمیم دادند، اما کاربرد آن در سینما، حوزهی وسیعتری را در بر میگیرید که شامل اجزای زیر میشود:
- صحنهآرایی و ساختوساز عناصر صحنه و مشخصکردن مکان قرارگرفتن عناصر صحنه
- نورپردازی
- لباس
- آرایش و گریم بازیگران و رفتار و حرکت آنها
- ترکیب تصویری درون هرنما
- رابطه میان اشیاء و آدمها در هرنما
- رابطه نور و تاریکی
- رنگ صحنه
- موقعیت دوربین و زاویه دید آن و نیز حرکتها در هرنما
به این ترتیب، در واقع کارگردان با کنترل میزانسن در سینما، رویدادی را برای دوربین به روی صحنه میبرد.
در میزانسن دو نکته حائز اهمیت است، یکی صحنهبندی Setting و به صحنهآوردن کنش و دیگری تاکید بر قاب فیلم به عنوان یک واحد فیلمیک. بدینگونه روشن است که آنچه بر صحنه در درون یک قاب اثر میگذرد، از عناصر با اهمیت میزانسنی به شمار میآید.
اهمیت میزانسن در سینما و تئاتر
از بین همه تکنیکهای سینمایی موجود، میزانسن تکنیکی است که مخاطب بیشترین ارتباط با آن را برقرار میکند. بعد از دیدن یک فیلم ممکن است قطعها یا حرکات دوربین و … را به خاطر نیاوریم ولی مطمئنا عناصر میزانسن را به یاد خواهیم داشت. برای مثال نمیتوان لباسها را در فیلم بربادرفته یا نورپردازی غمناک و سرد فیلم همشهری کین را فراموش کرد. خلاصه آنکه خاطرههای ماندگار سینمایی اغلب مربوط به حالت خاص میزانسن در آن فیلم است.
نکته بسیار مهم در میزانسن آن است که، کارگردان میتواند با میزانسن هر فضایی را که میخواهد ترسیم کند. مثلا میتواند عناصر صحنه را به گونهای بچیند که انگار همه چیز واقعی است و هر چیز همانطوری است که در دنیای واقعی وجود دارد و یا اصطلاحا رئالیستی است.خلاصه آنکه اغلب خاطرههای ماندگار از فیلمها در سینما، مربوط به عناصر میزانسن هستند. اما در عین حال این تکنیک نیروی آن را دارد که از مفاهیم عادی واقعیت فراتر رود. میتوان با یک میزانسن حساب شده یک فضای کاملا انتزاعی ساخت در حالی که هیچ نمود عینی در جهان واقع نداشته باشد، اما چنان تاثیرگذار باشد که تماشاگر باور کند چنین فضایی میتواند وجود داشته باشد.
درباره این سایت